Przedszkole nr 14 w Pabianicach

Program edukacyjno– wychowawczy dla publicznych przedszkoli w Pabianicach „Zdrowe dziecko - zdrowy dorosły. Stop z otyłością i złymi nawykami żywieniowymi” będzie realizowany w naszym przedszkolu w terminie od maja 2022 do czerwca 2023 roku.

Patronat sprawuje starosta Pabianicki - Krzysztof Habura a autorami i realizatorami są Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Doradztwa Metodycznego w Pabianicach oraz Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu w Łodzi.

Założenia ogólne programu

Okres przedszkolny ma szczególne znaczenie dla kształtowania się nawyków żywieniowych, przekładających się późniejsze wybory żywieniowe i stan zdrowia. Prawidłowe nawyki żywieniowe i postawy prozdrowotne powinny być kształtowane od najmłodszych lat, dlatego bardzo ważne jest zaangażowanie zarówno pracowników przedszkoli (kadry zarządzającej, nauczycieli, kucharek, intendentki/intendentów), jak i rodzin dzieci (rodziców, rodzeństwa, dziadków, opiekunów) w działania związane ze zdrowym żywieniem oraz promocję zdrowego stylu życia. Wszystkie te działania są istotnym elementem  wychowania zdrowotnego, wpisanego w podstawę programową oraz standardy kształcenia  nauczycieli.

Kształtowanie odpowiednich postaw służących zdrowiu jednostki jest bardzo ważne ze względu na ryzyko, jakie niesie nieprawidłowo zbilansowana dieta dzieci. Jednym z głównych i najczęściej stwierdzanym skutkiem  nieprawidłowego żywienia jest nadwaga i otyłość.

Okres dzieciństwa i dojrzewania; w tym  jakość procesu wychowania oraz czynności opiekuńczych i edukacyjnych, mają kluczowe znaczenie dla prawidłowego stanu zdrowia w późniejszym wieku; także w wieku dorosłym.

Nadwaga i otyłość dziecięca nie tylko niesie za sobą bardzo duże ryzyko otyłości w wieku dorosłym, ale również może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia licznych powikłań zdrowotnych takich jak choroby układu sercowo-naczyniowego czy cukrzyca typu 2. Ponadto obciążenie powikłaniami może dotyczyć nawet osób, u których nastąpiła normalizacja masy ciała zwiększając tym samym ryzyko zachorowalności i śmiertelności z powodu zespołu metabolicznego.

Błędy żywieniowe mogą przyczyniać się do spożywania nadmiaru energii i w konsekwencji skutkować nadwagą i otyłością.  Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, iż niewłaściwe nawyki żywieniowe wśród dzieci, zwłaszcza te związane ze spożywaniem zbyt dużych ilości słodyczy i cukru mogą skutkować innymi zagrożeniami zdrowotnymi takimi jak próchnica.

Na podstawie przeglądu literatury stwierdza się, iż niezbędne jest włączenie kompleksowej edukacji żywieniowej od najmłodszych lat, która przełoży się na późniejsze wybory żywieniowe i stan zdrowia dzieci. Do tego niezbędne jest działanie na wielu płaszczyznach, zarówno w sferze domowej poprzez kształtowanie kultury pedagogicznej rodziców i opiekunów oraz za pośrednictwem osób zarządzających, nauczycieli oraz wychowawców  przedszkoli i żłobków, przy łączonym wysiłku pozostałej kadry.

Sądzimy, że działania  na rzecz zdrowia wychowanków i środowiska społecznego mogą być celem pracy wychowawczej i misji pełnionej  wobec społeczeństwa.            

Adresaci: dzieci uczęszczające do przedszkola; rodzice, opiekunowie, dziadkowie dzieci; nauczyciele  przedszkola; intendenci, pracownicy kuchni.

Cele programu:

• Ocena aktualnego sposobu żywienia w przedszkolu i w domu.
• Wdrożenie zmian w żywieniu dzieci w przedszkolu i w domu.
• Zwiększenie świadomości wśród nauczycieli, dzieci, rodziców i dziadków na temat zdrowego żywienia oraz zapoznanie z zasadami zdrowego żywienia.
• Zmiana nawyków żywieniowych u dzieci i ich rodzin.

Formy pracy:

• szkolenia dla nauczycieli w przedszkolu,
• szkolenia dla intendentów i pracowników kuchni w przedszkolach,
• prelekcje dla rodziców i dziadków,
• zajęcia edukacyjne dla dzieci,
• opracowanie scenariuszy zajęć edukacyjnych w przedszkolu,
• konsultacje z dietetykiem dla rodziców i dziadków,
• konsultacje z dietetykiem dla intendenta i dyrektora przedszkola.

Etapy realizacji:

1. Rekrutacja przedszkoli. Opracowanie indywidualnego programu i harmonogramu działań dla zgłoszonej placówki.
2. Przeprowadzenie badań sondażowych wśród nauczycieli, pracowników kuchni przedszkolnej, intendentów i rodziców w zakresie prawidłowych zasad żywienia dzieci w wieku przedszkolnym.
3. Realizacja zaplanowanych szkoleń dla nauczycieli oraz prelekcji dla rodziców i dziadków.
4. Realizacja zaplanowanych szkoleń dla intendentów i pracowników kuchni.
5. Analiza aktualnie stosowanych w przedszkolach jadłospisów. Opracowanie jadłospisów we współpracy z dietetykami.
6. Opracowanie przykładowych jadłospisów dla przedszkola uczestniczącego w programie.
7. Realizacja zajęć z dziećmi przez nauczycieli przedszkola, dotycząca zdrowych nawyków żywieniowych dzieci.
8. Konsultacje z dietetykiem dla rodziców i dziadków.
9. Ewaluacja i podsumowanie programu.

Działania w ramach realizacji Programu

I. Działania w ramach pracy z dziećmi według opracowanych scenariuszy:

1. Zajęcie edukacyjne „Zdrowie na talerzu”.
2. Zajęcie edukacyjne „Piramida smaków- piramida zdrowia”
3. Zajęcia w oparciu o własne scenariusze zaproponowane przez realizatorów programu i przyjęte przez radę pedagogiczną przez okres trwania programu:

• Owocowy zawrót głowy- zapoznanie dzieci z owocami egzotycznymi i krajowymi i ich rolą zdrowotną.
• Od ziarenka do bułeczki- zapoznanie dzieci z różnymi zbożami, produktami pełnoziarnistymi i ich rolą dla zdrowia.
• Jarzynki dla chłopca i dziewczynki- zapoznanie dzieci z różnymi warzywami i ich rolą dla zdrowia.
• Przyjaciele z mórz i oceanów- oswajanie dzieci ze spożywaniem ryb.
• Pszczele słodkości czyli czym jest i jak powstaje miód? – zapoznanie z właściwościami prozdrowotnymi miodu.
• Cukier- pogromca pięknych uśmiechów- zapoznanie dzieci z produktami bogatymi w cukier oraz ryzykiem rozwoju próchnicy związanym z ich spożywaniem.
• Wyprawa do mlecznej krainy- zapoznanie z produktami mlecznymi, ich powstawaniem oraz rolą dla organizmu.
• Zajęcia kulinarne – przygotowanie koktajli owocowych lub sałatki owocowej.

II. Działania podjęte z nauczycielami: szkolenia, warsztaty

1. Zdrowe dziecko, zdrowe nawyki, zdrowe przekąski – wzbogacanie repertuaru zabaw  i działań w zakresie kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych- warsztaty dla nauczycieli przedszkola.
2. „Zaburzenia odżywiania u dzieci w wieku przedszkolnym - jak nie stracić czujności.” – warsztaty dla nauczycieli.

III. Działania podjęte z pracownikami przedszkoli.

1. Zastosowanie zasad prawidłowego żywienia w praktyce – warsztaty dla pracowników kuchni i intendenta. 
2. Wzorowy jadłospis- analiza jadłospisów aktualnie stosowanych - ćwiczenia  z intendentem. Konsultacje z dietetykiem dla intendenta.
3. Czynniki wpływające na rozwój otyłości u dzieci, konsekwencje zdrowotne- seminarium dla pracowników kuchni i intendenta.

IV. Działania podjęte z rodzicami i opiekunami uczestników programu

1. Prawidłowe żywienie dzieci w wieku przedszkolnym" – prelekcja dla rodziców.
2. „Jak mądrze robić zakupy”- prelekcja dla rodziców.
3. Bezpłatne konsultacje z dietetykiem dla rodziców i dziadków.

Efekty działań:

1. Optymalizacja procesu kształcenia na temat zasad zdrowego odżywiania w przedszkolu.
2. Wzbogacenie warsztatu pracy nauczycieli mającego na celu kształtowanie postaw i nawyków zdrowego odżywiania się u dzieci i ich rodziców.
3. Zapoznanie nauczycieli i opiekunów dzieci przedszkolnych z zasadami prawidłowego żywienia dzieci oraz ze sposobami zmiany nawyków żywieniowych.
4. Przybliżenie nauczycielom i opiekunom dzieci przedszkolnych zasad czytania etykiet oraz psychologii zakupów.
5. Zapoznanie dzieci z nowymi smakami i możliwościami komponowania zdrowych posiłków.
6. Zapoznanie pracowników kuchni przedszkolnej z zasadami prawidłowego żywienia dzieci oraz z uwarunkowaniami prawnymi regulującymi to zagadnienie.
7. Zapoznanie intendenta z zasadami prawidłowego żywienia dzieci oraz z uwarunkowaniami prawnymi regulującymi to zagadnienie.
8. Zapoznanie nauczycieli i opiekunów dzieci przedszkolnych z konsekwencjami zdrowotnymi otyłości u dzieci.
9. Promowanie zajęć ruchowych wśród dzieci i ich rodziców.